«?аза?стан Республикасыны? за?дары»
?асырлар то?ысында ас?а?тай к?терілген Т?уелсіздік туы ел ?міріне елеулі ?згерістер енгізді. Сан ж?з жылдар бойы ата-бабамыз арманда?ан егемендікке ?ол жеткіздік. Ішкі-сырт?ы саясатымызды ?лтты? м?дде арнасында ж?ргізіп, демократиялы? даму жолына т?стік. Зайырлы, . ы?ты? ж?не ?леуметтік мемлекет ??руды? берік іргетасын ?алап, ?ркенниет к?шіні? бел ортасынан орын ал?анымызды б?кіл?лем ж?ртшылы?ы мойындауда.?ндірістегі іркілістер мен да?дарыстар?а ?арамастан республика т?р?ындарыны? ерте?гі к?нге деген сенімі ны?ая т?суде. Халы?аралы? аренада?ы, экономикада?ы, ?леуметтік-т?рмысты? салада?ы ?ол жеткен о? жетістіктерімізді? барлы?ы мемлекеттігімізді? сара саясатын ай?ындап берген Ата За?ымыз -?аза?стан Республикасыны? Конституциясынан бастау алады.
«Конституция» латыннан аудар?анда «??рылыс» деген ??ымды білдіреді. ?аза?ша ма?ынасы-ел, мемлекет болуды? тетігі деген с?з. Онда ма?ызды ?ш м?селе- мемлекеттік ж?не ?о?амды? ??рылыс, адамны? немесе азаматты? . ы?ты? м?ртебесі ж?не мемлекеттік органдарды? ?ызметтік ж?йесі ?амтыл?ан. Т?уелсіздік ал?аннан кейінгі 1993 жылы 28 ?а?тарда ?абылдан?ан ал?аш?ы Ата За?ымыз егемендігімізді? талаптарына толы?тай жауап баре алмады. Бас?ару саласында?ы демократиялы? иниституттурды? ?ызметі, адамдарды? . ы?тары мен бостанды?тары, мемлекеттік ?кімет билігін ж?зеге асыру нысандарыны? ж?мысын ж?зеге асыру на?тыланбады. Осы м?селелерді? б?рі ескеріле келе 1995 жылы 30 тамызда б?кілхалы?ты? референдум ар?ылы ?азіргі ?олданыста?ы Ата За? ?абылданды.
?лемдік ?ркениетті? алды??ы сапынан орын алу?а бет т?зеген ел тарихында жа?а кезе?, да?дарыстан даму?а бет б?р?ан, жа?а жетістіктерге толы кезе? басталды. Елбасы Н?рс?лтан ?біш?лыны? жасампаз да жар?ын, сара саясатыны? н?тижесінде елімізде шын м?нінде . ы?ты? демократия?а ке? жол ашылды. Осынау ?ол жеткен жетістіктерді баянды ете отырып оны ары ?арай жал?астыру еліні? ерте?ін ойлайтын ?рбір азаматты? абыройлы борышы екендігі даусыз.
?аза?стан Республикасы конституциялы? . ы?ыны? е? басты ?айнар к?зі Конституция болып табылады.
> Конституцияны? е? жо?ары за?ды? к?ші болады ж?не ?азакстан Республикасыны? барлы? аума?ына тікелей ы?пал етеді. Б?л . ы?ты? баска барлы? ?айнар к?здері Конституция негізінде жасалатынды?ын ж?не о?ан ?айшы келмеуі кажет дегенді білдіреді. Конституцияны? нормалары кез келген бас?а актіні ?абылдауынсыз ?олданылады. Кез келген азамат ?зіні? . ы?тары мен бостандыктарын ?ор?ау ?шін Конституцияны, оны? нормаларын мемлекеттік органдар мен сот?а ша?ымдану ар?ылы ?олдана алады.
> Конституцияны? нормалары мемлекет пен ко?ам ?міріні? барлы?: саяси, экономикалы?, ?леуметтік, м?дени аяларына ы?пал етеді. Олар ?о?амды? ?атынастарды? басты жа?тарын реттейді.
> Конституция тек конституциялы? . ы?ты? ?ана ?айнар к?зі емес, сонымен ?атар бас?а . ы? салаларыны? да ?айнар к?зі болып табылады.
> Конституция?а ?згертулер мен толы?тырулар енгізуді? ерекше т?ртібі бекітілген.
Теориялы? ?ортындылар жасай отырып, конституциялы? . ы? ?ылыми, ?ылыми танымны? негізін ??райтын барынша ке? деректер ж?йесіне с?йенеді. Осындай деректерді? ?атарына Конституция, конституциялы? ж?не ?атарда?ы за?дар, Президентті?, Парламентті?, ?кіметті?, жергілікті ат?ару ж?не ?зін ?зі бас?ару органдарыны? нормативтік актілері жатады. Сонымен бірге конституциялы? . ы?ты? деректері к?здеріне отанды?, шетел о?ымыстылары, ?алымдары, зерттеушілеріні? конституциялы? . ы? саласына байланысты жаз?ан е?бектері жатады.
Конституция жалпы 9 тарау 98 баптан турады.
I Б?ЛIМ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
II Б?ЛIМ АДАМ Ж?НЕ АЗАМАТ
III Б?ЛIМ ПРЕЗИДЕНТ
IV Б?ЛIМ ПАРЛАМЕНТ
VI Б?ЛIМ КОНСТИТУЦИЯЛЫ? КЕ?ЕС
VII Б?ЛIМ СОТТАР Ж?НЕ СОТ Т?РЕЛIГI
VIII Б?ЛIМ ЖЕРГIЛIКТI МЕМЛЕКЕТТIК БАС?АРУ Ж?НЕ ?ЗIН-?ЗI БАС?АРУ
IX Б?ЛIМ ?ОРЫТЫНДЫ Ж?НЕ ?ТПЕЛI ЕРЕЖЕЛЕР
Конституция с?йене отырып т?мендегідей за?дар?а с?йене отырып ж?мыс жасаудамыз. Сол за?дар?а то?тала кететін болса?:
?Р Білім туралы за?ы
?Р Тіл туралы за?ы
?Р Е?бек туралы за?ы
?Р Сыбайлас жем?орлы? ?арсы туралы за?ы
?Р Бала . ы?тары туралы за?
Білім беру туралы за?, ?аза?стан Республикасыны? Білім беру туралы За?ы — республика азаматтарыны? білім алу?а конституциялы? . ын ?амтамасыз етуге арнал?ан за?. 1999 жылы маусымны? 7-нде ?абылданды. Б?л За?да мемлекеттік саясатты? негізгі принциптері, орталы? ж?не т?рлі де?гейдегі жергілікті ат?арушы органдар арасыны? білім беру саласында?ы ??зыретін шектеу белгіленген. За?да білім беру саласында?ы ?о?амды? ?арым-?атынастарды реттейтін, білім процесі субъектілеріні? . ылары мен міндеттері, ?кілеттілігі мен жауапкершілігі белгіленген. Білім беру ж?йесіні? міндеттері к?рсетіліп, осы сала ?йымдарыны? ережелері, ба?дарламалары мен білім де?гейлері ай?ындал?ан. Сондай-а?, білім беру ж?йесін бас?ару мен оны? экономикасы, білім беру саласында?ы халы?ар. ?ызмет к?рсетілген. ?Р-ны? білім беру саласында м?нан бас?а да жекелеген нормативті актілері бар.
?Р Білім туралы за?ы білім беру саласында?ы ?о?амды? ?атынастарды реттейді, осы салада?ы мемлекеттік саясатты? негізгі принциптерін ай?ындайды ж?не ?аза?стан Республикасы азаматтарыны?, сондай-а? ?аза?стан Республикасында т?ра?ты т?ратын шетелдіктерді? ж?не азаматты?ы жо? адамдарды? білім алу?а конституциялы? . ы?ын ?амтамасыз етуге ба?ыттал?ан.
Білім беру саласында?ы мемлекеттік саясатты? принциптері:
Білім беру саласында?ы мемлекеттік саясатты? негізгі принциптері мыналар болып табылады:
1) баршаны? сапалы білім алу?а . ы?тарыны? те?дігі;
2) білім беру ж?йесін дамытуды? басымды?ы;
3) ?рбір адамны? зияткерлік дамуы, психикалы?-физиологиялы? ж?не жеке ерекшеліктері ескеріле отырып, халы?ты? барлы? де?гейдегі білімге ?олжетімділігі;
4) білім беруді? зайырлы, гуманистік ж?не дамытушылы? сипаты, азаматты? ??ндылы?тарды?, адам ?мірі мен денсаулы?ыны?, жеке адамны? еркін дамуыны? басымды?ы;
5) адамны? . ы?тары мен бостанды?тарын ??рметтеу;
6) жеке адамны? білімдарлы?ын ынталандыру ж?не дарындылы?ын дамыту;
7) білім беру де?гейлеріні? саба?тасты?ын ?амтамасыз ететін білім беру процесіні? ?здіксіздігі;
8) о?ыту мен т?рбиені? бірлігі;
9) білім беруді бас?аруды? демократиялы? сипаты, білім беру ж?йесі ?ызметіні? ашы?ты?ы;
10) білім беру ?йымдарыны? меншік нысандары, о?ыту мен т?рбиені? нысандары, білім беру ба?ыттары бойынша алуан т?рлі болуы.
10-бап. Білім беру ж?йесі ??ымы
?аза?стан Республикасыны? білім беру ж?йесі ?зара іс-?имыл жасайтын:
1) білім беру де?гейіні? саба?тасты?ын ?амтамасыз ететін мемлекеттік жалпы?а міндетті білім беру стандарттарыны? ж?не білім беретін о?у ба?дарламаларыны?;
2) меншік нысандарына, ?лгілері мен т?рлеріне ?арамастан, білім беру ба?дарламаларын іске асыратын білім беру ?йымдарыны?;
3) білім беруді бас?ару органдары ж?не тиісті инфра??рылымдар, оны? ішінде білім сапасы мониторингін ж?зеге асыратын ?ылыми ж?не о?у-?дістемелік ?амтамасыз ету ?йымдарыны? жиынты?ын білдіреді.
11-бап. Білім беру ж?йесіні? міндеттері
Білім беру ж?йесіні? міндеттері:
1) ?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіптік шы?дау?а ба?ыттал?ан сапалы білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау;
2) жеке адамны? шы?армашылы?, рухани ж?не к?ш-?уат м?мкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты ?мір салтыны? берік негіздерін ?алыптастыру, даралы?ты дамыту ?шін жа?дай жасау ар?ылы ой-?рісін байыту;
3) азаматты? пен патриотизмге, ?з Отаны — ?аза?стан Республикасына с?йіспеншілікке, мемлекеттік р?міздерді ??рметтеуге, халы? д?ст?рлерін ?астерлеуге, Конституция?а ?айшы ж?не ?о?ам?а жат кез келген к?ріністерге т?збеуге т?рбиелеу;
4) белсенді азаматты? ?станымы бар жеке адамды т?рбиелеу, республиканы? ?о?амды?-саяси, экономикалы? ж?не м?дени ?міріне ?атысу ?ажеттігін, жеке адамны? ?з . ы?тары мен міндеттеріне саналы к?з?арасын ?алыптастыру;
5) отанды? ж?не ?лемдік м?дениетті? жетістіктеріне баулу; ?аза? хал?ы мен республиканы? бас?а да халы?тарыны? тарихын, ?дет-??рпы мен д?ст?рлерін зерделеу; мемлекеттік тілді, орыс, шетел тілдерін ме?герту;
6) педагог ?ызметкерлерді? ?леуметтік м?ртебесін арттыруды ?амтамасыз ету;
7) білім беру ?йымдарыны? еріктілігін, дербестігін ке?ейту, білім беру ісін бас?аруды демократияландыру;
8) ?о?ам мен экономиканы? ?ажеттеріне жауап беретін білім беру сапасын ба?алауды? ?лтты? ж?йесіні? ж?мыс істеуі;
9) о?ытуды? жа?а технологияларын, оны? ішінде к?сіптік білім беру ба?дарламаларыны? ?о?ам мен е?бек нары?ыны? ?згеріп отыратын ?ажеттеріне тез бейімделуіне ы?пал ететін кредиттік, ?ашы?тан о?ыту, а?паратты?-коммуникациялы? технологияларды енгізу ж?не тиімді пайдалану;
10) жалпы о?ытуды?, ж?мыс орны бойынша о?ытуды? ж?не е?бек нары?ыны? ?ажеттері арасында?ы ?зара байланысты ?амтамасыз ететін ж?не ?ркімге ?зіні? білімге негізделген жеке ?леуетін ?о?амда барынша пайдалану?а к?мектесетін о?ыту ж?йесін ?мір бойы дамыту;
11) білімні?, ?ылымны? ж?не ?ндірісті? интеграциясы; 12) білім алушыларды? к?сіптік ба?дарлануын ?амтамасыз ету;
13) ж?мыс берушілермен ж?не бас?а да ?леуметтік ?ріптестермен белсенді ?зара іс-?имыл ар?ылы техникалы? ж?не к?сіптік білім беруді? озы? ?ар?ынмен дамытылуын ?амтамасыз ету болып табылады.
51-бап. Педагог ?ызметкерді? . ы?тары, міндеттері мен жауапкершілігі
1. Тиісті бейіні бойынша арнайы педагогтік немесе к?сіптік білімі бар адамдар педагогтік ?ызметпен айналысу?а жіберіледі.
2. Педагог ?ызметкерді?:
1) к?сіби ?ызметіне арнал?ан жа?даймен ?амтамасыз етіле отырып, педагогтік ?ызметпен айналысу?а;
2) ?ылыми-зерттеу, т?жірибелік-эксперименттік ж?мыспен айналысу?а, педагогтік практика?а жа?а ?дістемелер мен технологияларды енгізуге;
3) жеке педагогтік ?ызметке;
4) тиісті білім беру де?гейіндегі мемлекеттік жалпы?а міндетті стандарт талаптары са?тал?ан кезде педагогтік ?ызметті ?йымдастыруды? ?дістері мен нысандарын еркін та?дау?а;
5) білім беру ?йымдарын бас?аруды? ал?алы органдарыны? ж?мысына ?атысу?а;
6) ?за?ты?ы т?рт айдан аспайтын, бес жылда кем дегенде бір рет біліктілігін арттыру?а;
7) санатын арттыру ма?сатында мерзімінен б?рын аттестатталу?а;
8) педагогтік ?ызметтегі табыстары ?шін мемлекеттік наградалар, ??рметті ата?тар, сыйлы?тар мен атаулы стипендиялар т?ріндегі моральды? ж?не материалды? к?термеленуге;
9) ?зіні? к?сіптік ар-намысы мен ?адір-?асиетіні? ?ор?алуына;
10) ?скери ?ызметке ша?ырылу мерзіміні? кейінге ?алдырылуына;
11) ?ылыми ?ызметпен айналысу ?шін педагогтік стажы са?тала отырып, шы?армашылы? демалыс алу?а;
12) білім беру ?йымы ?кімшілігіні? б?йры?тары мен ?кімдеріне ша?ымдану?а . ы?ы бар.
3. Педагог ?ызметкер:
1) ?зіні? к?сіптік ??зыреті саласында тиісті теориялы? ж?не практикалы? білімді ж?не о?ыту да?дыларын ме?геруге;
2) мемлекеттік жалпы?а міндетті білім беру стандарттарыны? талаптарына с?йкес к?рсетілетін білім беру ?ызметтеріні? сапасын ?амтамасыз етуге;
3) білім алушыларды жо?ары имандылы?, ата-аналарына, этном?дени ??ндылы?тар?а ??рмет к?рсету рухында, ?орша?ан д?ниеге ??ыпты ?арау?а т?рбиелеуге;
4) білім алушыларды? ?мірлік да?дыларын, біліктіліктерін, ?здігінен ж?мыс істеуін, шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту?а;
5) ?зіні? к?сіптік шеберлігін, зияткерлік, шы?армашылы? ж?не жалпы ?ылыми де?гейін ?дайы жетілдіріп отыру?а; 6) бес жылда кемінде бір рет аттестаттаудан ?туге;
7) педагогтік ?деп нормаларын са?тау?а;
8) о?ушыларды?, т?рбиеленушілерді? ж?не оларды? ата-аналарыны? абыройы мен ?адір-?асиетін ??рметтеуге міндетті.
Міндеттері мен педагогтік ?деп нормаларын б?з?аны ?шін педагог ?ызметкер ?аза?стан Республикасыны? за?дарында ж?не е?бек шартында к?зделген жауаптылы??а тартылуы м?мкін.
4. ?аза?стан Республикасыны? за?дарында к?зделген жа?дайларды ?оспа?анда, педагог ?ызметкерлерді ?здеріні? к?сіптік міндеттерін орындаумен байланысы жо? ж?мыс т?рлеріне тарту?а жол берілмейді.
5. Білім беру ?йымдарында ж?мыс істеуге педагогтік ?ызметіне сот ?кімімен немесе медициналы? ?орытындымен тыйым салын?ан адамдар, сондай-а? за?да белгіленген т?ртіппен ?телмеген немесе алынба?ан соттылы?ы бар адамдар жіберілмейді.
?аза?стан Республикасында?ы тiл туралы 1997 ж. 11 шiлдедегі № 151-I ?аза?стан Республикасыны? За?ы 2008.21.11.
1 тарау. Жалпы ережелер (1 — 7 баптар) 2 тарау. Тiл — мемлекеттiк ж?не мемлекеттiк емес ?йымдар (8 — 15 баптар) мен жергiлiктi ?зiн-?зi бас?ару органдарында 3 тарау. Тiл — бiлiм беру, ?ылым, м?дениет ж?не (16 — 18 баптар) б??аралы? а?парат ??ралдары саласында 4 тарау. Тiл — елдi мекен атауларында, жал?ы ?сiмдерде, (19 — 22 баптар) к?рнекi а?паратта 5 тарау. Тiлдi . ы?ты? ?ор?ау (23 — 26 баптар) 6 тарау. Тiлдi шетелдермен ж?не халы?аралы? ?йымдармен (27 бап) ?атынастарда пайдалану Осы За? ?аза?стан Республикасында тiлдердi? ?олданылуыны? . ы?ты? негiздерiн, мемлекеттi? оларды о?ып-?йрену мен дамыту ?шiн жа?дай жасау ж?нiндегi мiндеттерiн белгiлейдi, ?аза?стан Республикасында ?олданылатын барлы? тiлге бiрдей ??рметпен ?арауды ?амтамасыз етедi. ?аза?стан Республикасыны? «?аза?стан Республикасында?ы тiл туралы» За?ы 1997 жыл?ы 11 шiлдеде ?абылданды. Осы За?ы 4-шi бабында: ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттiк тiлi — ?аза? тiлi. Мемлекеттiк тiл — мемлекеттi? б?кiл аума?ында ?о?амды? ?атынастарды? барлы? саласында ?олданылатын мемлекеттiк бас?ару, за? шы?ару, сот iсiн ж?ргiзу ж?не iс ?а?аздарын ж?ргiзу тiлi. Сонымен бiрге, ?кiмет, мемлекеттiк органдар мемлекеттiк тiлдi я?ни ?аза? тiлiн барынша дамыту?а, оны? халы?аралы? беделiн ны?айту?а ж?не ?аза? диаспорасына ана тiлiн са?тауы мен дамытуы ?шiн к?мек к?рсетуге мiндеттi деп к?рсетiлген. Атал?ан За?ны? 1-шi бабында диаспора деген терминге «?зiнi? тарихи шы?у тегiнен тыс?ары елде т?рып жат?ан халы?ты? бiр б?лiгi (этникалы? ?ауымдасты?)» деген т?сiнiктеме берiлген, я?ни шет елдерде т?рып жат?ан бiздi? ?андас бауырларымыз. ?аза? хал?ы ?зiнi? тарихи отанында т?рып а?, еш?андай ?у?ын-с?ргiнсiз ана тiлi м?селесiне келгенде диаспора?а айналды.
3-бап. ?аза?стан Республикасында?ы тiл туралы за?дар ?аза?стан Республикасында?ы тiл туралы за?дар ?аза?стан Республикасыны? Конституциясына негiзделедi, осы За?нан, тiлдердi ?олдану?а ж?не дамыту?а ?атысты ?аза?стан Республикасыны? ?зге де нормативтiк . ы?ты? актiлерiнен т?рады. Тiл туралы за?дар ?аза?стан Республикасыны? азаматтарына, ?аза?стан Республикасында т?ра?ты т?ратын шетелдiктерге ж?не азаматты?ы жо? адамдар?а ?олданылады. ?аза?стан Республикасыны? мемлекеттiк тiлi — ?аза? тiлi. Мемлекеттiк тiл — мемлекеттi? б?кiл аума?ында ?о?амды? ?атынастарды? барлы? саласында ?олданылатын мемлекеттiк бас?ару, за? шы?ару, сот iсiн ж?ргiзу ж?не iс ?а?аздарын ж?ргiзу тiлi. ?аза?стан хал?ын топтастыруды? аса ма?ызды факторы болып табылатын мемлекеттiк тiлдi ме?геру — ?аза?стан Республикасыны? ?рбiр азаматыны? парызы. ?кiмет, ?зге де мемлекеттiк, жергiлiктi ?кiлдi ж?не ат?арушы органдар: ?аза?стан Республикасында мемлекеттiк тiлдi барынша дамыту?а, оны? халы?аралы? беделiн ны?айту?а; ?аза?стан Республикасыны? барша азаматтарыны? мемлекеттiк тiлдi еркiн ж?не тегiн ме?геруiне ?ажеттi барлы? ?йымдастырушылы?, материалды?-техникалы? жа?дайларды жасау?а; ?аза? диаспорасына ана тiлiн са?тауы ж?не дамытуы ?шiн к?мек к?рсетуге мiндеттi.
?аза?стан Республикасында?ы е?бек туралы (?аза?стан Республикасыны? 1999 ж. 10 желто?санда?ы N 493-І) За?ы
Осы За?ды ?олданыс?а енгізу туралы ?Р 10.12.99 ж. N 494-І За?ын ?ара?ыз
Осы За? азаматтарды? ?аза?стан Республикасында?ы е?бек бостанды?ына конституциялы? . ы?ын iске асыру процесiнде туындайтын е?бек ?атынастарын реттейдi.
Сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рес туралы ?аза?стан Республикасыны? 1998 ж. 2 шiлдедегі № 267-1 За?ы (2010.29.12. берілген ?згерістер мен толы?тыруларымен)
Сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рес туралы ?аза?стан Республикасыны? 1998 ж. 2 шiлдедегі № 267-1 За?ы (2010.29.12. берілген ?згерістер мен толы?тыруларымен) 1-тарау. Жалпы ережелер 2-тарау. Сыбайлас жем?орлы?ты? алдын алу, сыбайлас жем?орлы?пен . ы? б?зушылы?пен ж?не ол ?шiн жауаптылы? 3-тарау. Сыбайлас жем?орлы?пен . ы? б?зушылы?тарды? зардаптарын жою 4-тарау. ?орытынды ережелер Б?л за?ны? ма?саты осы За? азаматтарды? . ы?тары мен бостанды?тарын ?ор?ау?а, сыбайлас жем?орлы? к?рiнiстерiнен туындайтын ?ауiп-?атерден ?аза?стан Республикасыны? ?лтты? ?ауiпсiздiгiн ?амтамасыз етуге, сыбайлас жем?орлы??а байланысты . ы? б?зушылы?ты? алдын алу, аны?тау, оларды? жолын кесу ж?не ашу, оларды? зардаптарын жою ж?не кiн?лiлердi жауап?а тарту ар?ылы мемлекеттiк органдарды?, мемлекеттiк мiндеттердi ат?аратын лауазымды ж?не бас?а да адамдарды?, сондай-а? олар?а те?естiрiлген адамдарды? тиiмдi ?ызметiн ?амтамасыз етуге ба?ыттал?ан ж?не сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рестi? негiзгi принциптерiн ай?ындап, сыбайлас жем?орлы??а байланысты . ы? б?зушылы?ты? т?рлерiн, сондай-а? жауаптылы?ты? пайда болу жа?дайларын белгiлейдi. Осы За? сол сия?ты демократиялы? негiздердi, мемлекеттi бас?аруда?ы жариялылы? пен ба?ылауды ке?ейтуге халы?ты? мемлекет пен оны? ??рылымдарына деген сенiм ны?айту?а, бiлiктi мамандарды мемлекеттiк ?ызметке кiруге ынталандыру?а, мемлекеттiк мiндеттердi ат?аратын адамдарды? риясыз адалды?ы ?шiн жа?дайлар жасау?а да ба?ыттал?ан. Сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рестi? негiзгi принциптерi Сыбайлас жем?орлы??а ?арсы к?рес: 1) барлы? адамдарды? за? мен сот алдында те?дiгi; 2) мемлекеттiк органдарды? ?ызметiн аны? . ы?ты? регламенттеудi, м?ндай ?ызметтi? за?дылы?ы мен жариялылы?ын, о?ан мемлекеттiк ж?не ?о?амды? ба?ылауды ?амтамасыз ету; 3) мемлекеттiк аппаратты? ??рылымдарын, кадр ж?мысын жеке ж?не за?ды т?л?алар . ы?тары мен за?ды м?дделерiн ?оз?айтын м?селелердi шешу р?сiмдерiн жетiлдiру; 4) жеке ж?не за?ды т?л?аларды? . ы?тары мен за?ды м?дделерiн, сондай-а? мемлекеттi? ?леуметтiк-экономикалы?, саяси-. ы?ты? ?йымды?-бас?ару ж?йелерiн ?ор?ауды? басымды?ы;
«Балаларды? . ы?тары туралы» ?аза?стан Республикасыны? За?ы
?аза?стан Республикасында?ы баланы? . ы?тары туралы
?аза?стан Республикасыны? 2002 жыл?ы 8 тамызда?ы N 345 За?ы
?аза?стан Республикасы Парламентiнi? Жаршысы, 2002 ж., N 17, 154-??жат
Осы За? балаларды ?о?амда?ы толымды ?мiрге даярлау, оларды? ?о?амды? м?нi бар ж?не шы?армашылы? белсендiлiгiн дамыту, ?лемдiк ?ркениеттi? жалпы адамзат?а т?н ??ндылы?тары негiзiнде оларды жо?ары имандылы? ?асиеттерге, елжандылы? пен азаматты??а т?рбиелеу, оларды? бойында ?лтты? сана-сезiмдi ?алыптастыру принциптерiнi? басымды?ына с?йенiп, баланы? ?аза?стан Республикасыны? Конституциясында кепiлдiк берiлген негiзгi . ы?тары мен м?дделерiн iске асыру?а байланысты туындайтын ?атынастарды реттейдi.
1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
2-тарау. БАЛАЛАР М?ДДЕСIН К?ЗДЕЙТIН МЕМЛЕКЕТТIК САЯСАТ
3-тарау. БАЛАНЫ? НЕГIЗГI . Ы?ТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI
4-тарау. БАЛА Ж?НЕ ОТБАСЫ
5-тарау. АТА-АНАСЫНЫ? ?АМ?ОРЛЫ?ЫНСЫЗ
6-тарау. М?ГЕДЕК БАЛАНЫ? . Ы?ТАРЫ
7-тарау. БАЛА Ж?НЕ ?О?АМ
8-тарау. БАЛАНЫ? . Ы?ТАРЫН Ж?НЕ ЗА?МЕН
?ОР?АЛАТЫН МYДДЕЛЕРIН ?ОР?АУ
9-тарау. БАЛА ЖАУАПКЕРШIЛIГIНI? Ж?НЕ ОНЫ? МIНЕЗ-??Л?ЫНА ?СЕР ЕТУДЕН ЕРЕКШЕЛIКТЕРI
Источник